Een pakketbeheerder houdt bij welke software op uw computer geïnstalleerd is, en laat u toe om op een eenvoudige wijze nieuwe software te installeren, software naar nieuwere versies op te waarderen, of software te verwijderen die u eerder installeerde. Zoals de naam suggereert, behandelen pakketbeheerders pakketten: een geheel van bestanden dat gebundeld wordt en als geheel geïnstalleerd en verwijderd kan worden.
Dikwijls is een pakket gewoon een bepaald programma. Het clientprogramma
voor instantberichten gaim is bijvoorbeeld te vinden in
het Debian pakket met dezelfde naam. Anderzijds komt het ook geregeld voor
dat een programma uit meerdere samenhangende pakketten bestaat. Het
beeldbewerkingsprogramma gimp bijvoorbeeld, bestaat niet
enkel uit het pakket gimp
, maar ook uit het pakket
gimp-data
. Daarenboven zijn nog meerdere optionele
uitbreidingspakketten beschikbaar (met elementen voor gevorderden,
documentatie, enz.). Het gebeurt ook dat verschillende kleine samenhangende
programma's samen in één pakket zitten: het pakket
fileutils
bijvoorbeeld, bevat verschillende
gebruikelijke Unix-commando's, zoals ls,
cp, enz.
Sommige pakketten hebben andere pakketten nodig om te kunnen functioneren. In Debian kunnen pakketten andere pakketten vereisen , aanbevelen, suggereren, defect maken, of ermee conflicteren.
Indien een pakket A van een ander pakket B afhangt, dan is B vereist opdat A
behoorlijk zou functioneren. Het pakket gimp
bijvoorbeeld, is afhankelijk van het pakket
gimp-data
om het beeldbewerkingsprogramma GIMP toegang te laten hebben tot voor het
programma cruciale gegevensbestanden.
Indien een pakket A een ander pakket B aanbeveelt, dan brengt B voor A
belangrijke bijkomende functionaliteit aan waarover men in de meeste
omstandigheden zal willen beschikken. Het pakket
mozilla-browser
bijvoorbeeld, beveelt het pakket
mozilla-psm
aan, dat in de webbrowserMozilla ondersteuning voor veilige
gegevensoverdracht inbouwt. Hoewel mozilla-psm
niet
strikt noodzakelijk is opdat Mozilla zou kunnen functioneren, willen de
meeste gebruikers wel dat Mozilla de veilige overdracht van confidentiële
informatie (zoals kredietkaartnummers) ondersteunt.
Indien een pakket A een ander pakket B suggereert, dan biedt pakket B
functionaliteit die de mogelijkheden van A uitbreidt, hoewel men die in de
meeste gevallenniet nodig zal hebben. Het pakket
kmail
bijvoorbeeld, suggereert het pakket
gnupg
, dat encryptiesoftware bevat die door KMail gebruikt kan worden.
Indien een pakket A met een ander pakket B conflicteert, dan kunnen beide
pakketten niet gelijktijdig geïnstalleerd zijn. Zo conflicteert
bijvoorbeeldfb-music-hi
met
fb-music-low
, omdat zij elk een alternatief geheel
van muziekbestanden voor het spel Frozen Bubble aanbieden.
De taak van een pakketbeheerder is de gebruiker een interface te bieden die
hem/haar bijstaat bij het beheer van het geheel van pakketten dat op
zijn/haar systeem geïnstalleerd is. aptitude biedt zo'n interface door
voort te bouwen op het pakketbeheersysteem apt
.